Dat veiligheid en zorg voor het milieu voorop staan in de binnenvaart bewijst de uitfasering van enkelwandige tankers. Op een enkele uitzondering na mag sinds 1 januari alleen nog met dubbelwandige tankschepen worden gevaren. Maar een driedubbelwandige, of beter gezegd driewandige tanker, is dat niet wat overdreven?
- ‘Opdrachtgever koos voor snelste levering’
- ‘Tanks moeten goed te inspecteren zijn’
- ‘Onze vierkante spudpalen zijn stil en houden beter’
Door Bart Oosterveld
Toch komt er nog deze zomer zo’n schip in de vaart. Het gaat om de Hardi, een type C-tanker die momenteel in Druten wordt omgebouwd tot dedicated tanker voor zware chemicaliën. De oude tanks zijn inmiddels verwijderd en scheepswerf De Gerlien van Tiem bouwt vijf gloednieuwe losse tanks in. In combinatie met de oorspronkelijke dubbele wanden en vlak van de tanker maakt dat een driedubbelwandig schip.
Snelle levering
Er wordt hard gewerkt in de grote eigen haven van De Gerlien van Tiem, op een prachtige locatie langs de Waal bij Druten. De opvaart die vlakbij langskomt draait flink wat toeren en laat een flinke snor bij de boeg zien. Rond de haven zwaaien de op afstand bestuurbare werfkranen sierlijk over de schepen waaraan wordt gewerkt. De 15 jaar oude tanker Hardi (voorheen Hazard) is misschien niet zo opvallend tussen de overige schepen. Het gaat om een schip van 110 x 11,40 meter – en oorspronkelijk 2866 ton – dat in 2003 in Druten werd gebouwd. Een Nederlandse klant wilde snel beschikken over een gecoate tanker voor vervoer over het Albertkanaal van een chemisch product tussen twee Belgische locaties.
Een nieuwbouwcasco was niet beschikbaar en volledig eigen nieuwbouw zou lang gaan duren, zegt Marcel van Tiem (39), projectleider bij de werf. Daarom werd besloten uit te gaan van een bestaand schip en dat te voorzien van nieuwe gecoate tanks, een kunststofleidingwerk en eveneens gecoate deepwell-pompen. Een eigenschap van het te vervoeren product (het gaat om een zuur) is, dat het een hoog soortelijk gewicht heeft. Daarom kon het ontwerp met een beperkt aantal kuubs toch aan het gewenste laadvermogen van 1900 ton voldoen. Dat leverde weer de mogelijkheid om losse tanks in te bouwen in plaats van ze in het ruim op te bouwen.
Precisiewerkje
Dat er op deze manier een driedubbelwandig schip in aanbouw is, is een bijkomend pluspunt en is voor de veiligheidsvoorschriften niet vereist. Dat is meer een kwestie van mooi meegenomen. De keuze voor losse tanks, die buiten de deur onder regie van De Gerlien van Tiem zijn gebouwd, hangt vooral samen met de wens dat die na plaatsing goed van buiten te inspecteren moesten zijn. Dat voordeel is al te zien, nu de eerste drie tanks zijn afgezakt in het ruim: je kunt er met gemak omheen lopen.
De plaatsing van de tanks – eigen ledig gewicht 70 ton – was overigens wel een precisiewerkje. Want om ze netjes te laten aansluiten in de ruimte die in het oude tankdek was uitgeslepen, bedroeg de speling zowel aan bak- als stuurboord niet meer dan vijf millimeter. Marcel van Tiem moet lachen als de verslaggever met bewondering wijst op de minimale spleet tussen de tanks en het dek. ‘De avond voordat we de eerste tank lieten afzakken heb ik me er nog wel even zorgen over gemaakt of het allemaal zou gaan lukken’, bekent hij. ‘Want met zo weinig speling moet je kans zien de tanks perfect recht in het ruim te laten zakken. Maar het is gelukt.’
De inhoud per tank is 380 kuub, precies de maximale inhoud die standaard ladingtanks volgens de regels van het ADN mogen hebben.
Spudpalen
Omdat het gaat om een relatief recent schip dat wordt omgebouwd, konden zaken als de machinekamer, de woning en het stuurhuis gehandhaafd blijven. Ook dat levert uiteraard tijdwinst op voor de gewenste snelle oplevering. ‘We zorgen er wel voor dat alles weer netjes op orde en opgefrist is’, zegt Van Tiem. Trots staat er inmiddels ook de naam Hardi op de boeg. ‘In de stuurhut gaat uiteraard wel wat veranderen, omdat daar een deel van de oude apparatuur wordt vervangen door bedieningsapparatuur voor de ladingpompen.’
Nog een extraatje: het schip krijgt spudpalen. Die zijn van het inmiddels beproefde vierkante type die De Gerlien van Tiem in 2011 zelf op de werf heeft ontwikkeld. Inmiddels zijn er al rond de 200 stuks van ingebouwd. Hoewel ronde palen op het eerste oog beter lijken in verband met draaien wanneer het schip op stroom ligt, blijkt daar volgens Marcel in de praktijk weinig van. ‘Onze vierkante spudpalen draaien net zo makkelijk in de rivierbodem. Bovendien houden ze beter, omdat het oppervlakte groter is.’
Het succes van dit eigen ontwerp is volgens hem ook te danken aan de toepassing van een ketting voor het neerlaten en heffen – in plaats van de meestal gebruikte staalkabel. ‘We maken gebruik van nauwkeurig gecalibreerde kettingen en nestenschijven, waardoor het hefmechanisme bijzonder stil is.’
Nog een bijzonderheid: ook de bediening met een touchscreen is een eigen ontwerp van de werf.
Portfolio
Technisch uitdagende projecten en bijzondere klussen zijn de specialiteit van de werf, zegt Van Tiem. Een greep uit het portfolio van de afgelopen tijd: de ombouw van twee tankschepen naar respectievelijk een droge-ladingschip voor de Neckar en een beunschip, het vervangen van het dek en leidingwerk van twee tankers, de ombouw van een tanker tot zoutzuurtanker en van een normaal beunschip tot sleephopperzuiger. ‘Maar ook meer eenvoudige klussen, zoals een nieuwe stalen vloer of verhoging van de den doen we met plezier.’
Om nog even een mogelijk misverstand uit de weg te ruimen: Marcel van Tiem is projectleider en verkoopmanager bij het bedrijf en heeft dan wel dezelfde naam als een van de naamgevers van de werf, maar is geen directe familie. De Gerlien van Tiem wordt geleid door Frans van Tiem (82) en zijn dochter Marijke. Werk is er voorlopig genoeg. Het bedrijf is zelfs op zoek naar technisch personeel om de huidige ploeg te versterken.