• Lobbyen in den Haag lijkt beste weg

• Crowdfunders bepalen hoe het verder gaat

Hörchner werd ingeschakeld door Vereniging Vrouwen in de Binnenvaart in Actie (Vibia). Meer dan 100 binnenvaartondernemers brachten na een oproep van de Vibia via crowfunding geld bijeen. Hem werd gevraagd te kijken hoe het afvalabonnement van inzamelaar SAB zich verhoudt tot het CDNI-verdrag.

Opeens

Hörchner snapt niet waarom de minister in 2013 besloot huisvuilcontainers weg te halen. ‘In 1998 keurde de Nederlandse wetgever het CDNI-verdrag goed en in 2000 is het geïmplementeerd in het Scheepsafvalstoffenbesluit Rijn- en binnenvaart dat in 2011 in werking is getreden.’ Volgens Hörchner blijkt uit niets dat de wetgever toen nadrukkelijk wilde afwijken van het CDNI-verdrag.

Hij vraagt zich dan ook af waarom de minister dan in november 2013 wel opeens besloot 70 van de 95 huisvuilcontainers op belangrijke plaatsen weg te laten halen en de overige 25 af te sluiten en alleen met een abonnement toegankelijk te maken. Volgens de advocaat is die sluiting ‘zonder meer in strijd met het CDNI-verdrag’ en ook niet in de lijn der verwachting.

Artikel 7

Hörchner werd ook gevraagd te kijken of artikel 7 van het CDNI-verdrag juist is geïmplementeerd in het Scheepsafvalstoffenbesluit Rijn- en Binnenvaart en dat is volgens hem niet het geval.

De eerste bepaling van artikel 7 luidt: ‘In havens, bij overslaginstallaties alsmede bij ligplaatsen en sluizen worden voor de inname en verwijdering van huisvuil geen aparte heffingen geheven.’ Het afvalstoffenverdrag CDNI draagt daarom volgens Hörchner de landen die meedoen op om een gratis netwerk van inzamelvoorzieningen te garanderen. Dat geldt voor alle soorten afvalstoffen, dus ook voor huisvuil.

Hij vindt het niet kunnen dat de Nederlandse huisvuilcontainers gesloten blijven voor buitenlandse schippers. ‘Dat is in strijd met het huisvuilverdrag, maar bovenal in strijd met het nadrukkelijke doel om een uniform systeem te hanteren. Het uniforme systeem ten aanzien van huisvuil is dat dit gratis moet kunnen (en in alle andere landen ook daadwerkelijk kan worden) afgegeven.’

Vervolgacties

De advocaat geeft vier mogelijke vervolgacties aan, waarbij lobbyen via de politiek het meest voor hand lijkt te liggen. Een gang naar de rechter is moeilijk want in een kort geding wordt de zaak waarschijnlijk niet ontvankelijk verklaard vanwege het internationale karakter ‘En een bodemprocedure is te kostbaar en te traag’, zegt Vibia-woordvoerder Marina de Waardt.  Hörchner wijst er ook op dat via de Belastingdienst  mogelijk geld terug te halen is en dat eventueel ook via de Conferentie van Verdragsluitende Partijen zelf kan worden gespeeld dat Nederland zich niet aan het CDNI-verdrag houdt.

Het meest voor de hand ligt volgens Hörchner actie van Tweede Kamerleden. ‘Die zouden een eenvoudige toevoeging in de Binnenvaartwet kunnen bewerkstelligen. Daarin zou moeten staan dat afvalbakken gratis toegankelijk dienen te zijn en dat huisvuil geen grondslag mag vormen voor een afzonderlijke heffing.’ Nog duidelijker zou volgens de afvaladvocaat zijn om daaraan toe te voegen dat de door de minister begrote kosten alleen mogen worden verhaald via een algemene binnenvaart-afvalstoffenheffing, die wordt verhaald op alle 6000 binnenvaartschippers.

‘We gaan nu eerst in overleg met de mensen die hebben meegedaan aan de crowdfunding’, zegt De Waardt. ‘We gaan met z’n allen bepalen wat de volgende stappen worden.’

De Waardt is blij met de legal opinion. ‘We hebben nu iets in handen waar we in ons lobbywerk wat mee kunnen.’

Kosten

Hoewel de afgifte van huisvuil gratis zou moeten zijn, neemt dat volgens Hörchner niet weg dat de binnenvaart als geheel in bepaalde mate mag worden gevraagd bij te dragen aan de algemene kosten van het systeem van inzameling en verwijdering van huisvuil.

Hörchner heeft uitgerekend hoe hoog de kosten van het afvalsysteem zijn. ‘Op grond van uitlatingen van de minister over met hoeveel abonnees het systeem kostendekkend kan zijn, is de conclusie dat het hele systeem van afvalafgifte in de binnenvaart in totaal een kostenpost is van ongeveer 150.000 tot 180.000 euro. Indien dat wordt omgeslagen over 6000 binnenvaartschippers, komt dat neer op 30 euro per schip.’ En van dat bedrag zal volgens Hörchner niemand in de binnenvaart wakker liggen.