Scheepvaart in Limburg een week lang in de ban van Humadivi tegen stuw Borgharen

De 67 meter lange Humavidi uit Wallonië komt in de opvaart ter hoogte van de Noorderbrug over de Maas in problemen door sterke stroming van de Maas. Mogelijk heeft het motorproblemen, dat is nog steeds niet duidelijk. Het wordt in elk geval gegrepen door de stroom en verdaagt honderden meters lager tegen de gedeeltelijk geopende stuw van Borgharen. Het rivierwater verzwelgt het schip, dat grotendeels zinkt. Alleen het voorschip en de stuurhut blijven boven water. De brandweer redt de twee bemanningsleden.

Doordat het schip in de stuwopening ligt, kan deze niet meer dicht en kan het water van de Maas weg blijven lopen. Het waterpeil zakt. Rijkswaterstaat meldt dat het schip zo snel mogelijk wordt geborgen en de scheepvaart er geen hinder van zal ondervinden.

Lierponton

Dat blijkt een iets te rooskleurige inschatting. Hoofdingenieur Fabries moet mededelen dat de berging moeilijk is door de plaatselijke omstandigheden. ‘Het schip ligt op een heel ongelukkige plaats. Het water is er ondiep, zodat je er met materieel nauwelijks bij kunt. En er staat een enorm sterke stroming.’
Rijkswaterstaat schakelt zaterdag Hebo Maritiemservice in, waarna de sleepboot Albatros zondag ter plaatse komt met een ponton met daarop bergingslieren van Mammoet. Omdat het al laat op de dag is, wordt de bergingsoperatie tot maandag uitgesteld.

Op zijn plek

Op maandag worden buispalen geslagen op de wal die als anker moeten dienen voor de lieren. Bij Bosscherveld wordt een tijdelijke kering geplaatst om de waterstand op peil te houden. De route naar sluis Bosscherveld wordt hierdoor voor de scheepvaart geblokkeerd. De lierponton wordt verder klaargemaakt, de kabels worde strakgelegd en doorgesmeerd. Dinsdag gaat de daadwerkelijke berging beginnen.

Tekst gaat verder onder foto

Maandagavond wordt ook besloten keersluis Limmel te sluiten om te voorkomen dat het waterpeil te ver daalt. Met andere woorden, het Julianakanaal gaat dicht en dat betekent dat het industriecomplex Chemelot niet meer over water bereikbaar is. De industrie daar is afhankelijk van aanvoer over water en er wordt gewaarschuwd voor een enorme schade als bevoorrading langer dan een paar dagen uitblijft. Fabries erkent dat sluiting van Limmel impact heeft.  ‘Het incident brengt veel teweeg, de timing helpt ook niet. Dit gebeurt net terwijl het Julianakanaal aan de noordkant is afgesloten, waardoor nu veel bedrijven onbereikbaar zijn over water.’

Eerste trekpoging

Op dinsdag wordt een eerste trekpoging ondernomen. ‘s Ochtends worden extra staalprofielen gelast op Humadivi om de bolders te versterken. Bij de eerste trekpoging houden die bolders, maar knapt rond 14 uur ‘s middags een van de sleepkabels. Dankzij veiligheidsmaatregelen raakt daarbij niemand gewond, maar de berging moet worden uitgesteld tot woensdag.

‘s Avonds meldt Rijkswaterstaat: ‘Het is duidelijk op welke manier we een nieuwe poging kunnen doen. Deze methode zorgt ervoor dat spanning gelijk wordt verdeeld over de kabels. Daarvoor is ander materiaal nodig.’

Uitknijpen schip

Op woensdag blijkt dat de hele nacht is doorgewerkt. Een deel van de luiken van het schip is verwijderd, om de lading zand te kunnen lossen. Dat gebeurt woensdag bij daglicht. Intussen begint Rijkswaterstaat met de bouw van een breuksteendam achter de stuw. Vanaf beide oevers storten hijskranen stenen in de Maas. ‘s Avonds wordt opnieuw tevergeefs geprobeerd het schip vlot te trekken. De Humadivi blijft stevig op haar plek liggen. In het voorschip van Humadivi wordt ‘s avonds laat een pomp geplaatst om water uit het schip te krijgen, zodat het lichter zou worden. Rond middernacht worden de pogingen gestaakt.

Bergingstruck trekt mee

De Humadivi ligt donderdag nog steeds tegen de stuw, maar de lading zand is er nu uit. Een bergingstruck wordt ingezet om mee te trekken aan het schip. Het lijkt erop dat er iets van beweging in komt, maar ze ligt nog steeds in de stuw. ‘s Avonds arriveert een extra bergingstruck. Bij inspectie blijkt er veel schade aan een sleepkabel, hierdoor is het niet mogelijk verder te gaan met het lostrekken van het schip. De actie wordt ‘s avonds afgebroken.

Tekst gaat verder onder foto

Het gemor onder schippers en ‘de beste stuurlui aan wal’ neemt toe. Waarom kan de berging niet wat sneller? Fabries legt uit: ‘De Maas stroomt met een gigantische kracht door het open gat van stuw Borgharen. Een ongeluk ligt voortdurend op de loer door de hoge stroomsnelheid van het water. Dus wat we ook doen, eerst bespreken we hoe we het veilig doen en ook dat kost tijd. Er werken zeker 100 mensen dag en nacht om deze calamiteit zo kort mogelijk te laten duren.’

Pompen

Het schip wordt vrijdag met extra pompcapaciteit zoveel mogelijk leeggepompt. Daarna wordt wederom geprobeerd het schip los te trekken met de lierponton en de twee bergingstrucks. Om 14:55 uur meldt Rijkswaterstaat in zijn liveblog enthousiast: ‘Schip is leeg en onder de stuw vandaan!’

De stuw is beschadigd, maar werkt nog wel en kan sluiten. Dat is net op tijd, want woonboten in Maastricht liggen inmiddels bijna droog en vrezen schade. De waterstand stijgt nu echter weer. Daardoor kan ook keersluis Limmel weer open en is het Julianakanaal weer vrij voor de scheepvaart.

Het schip wordt officieel onder de wrakkenwet geplaatst.

Tekst gaat verder onder foto

In het weekend neemt men even rust. Op maandag wordt een verder plan gemaakt. Het schip zal naar een sloopwerf gaan, maar hoe is nog niet bekend. De Onderzoeksraad voor de Veiligheid kwam zaterdag 12 oktober al direct na het ongeval ter plaatse, maar heeft nog niet bekendgemaakt of er een verder onderzoek wordt ingesteld naar het incident.