Historicus én visser Meeldijk begon zijn zoektocht nadat hij door Bart Delorme was benaderd met het verhaal over de kotter UK-58 Ex Mera Gratia van zijn opa Jacob Ras die in januari 1966 ergens op zee boven Texel met man en muis verging en nooit is teruggevonden. Meeldijk: ‘Hij kon mij voldoende aanknopingspunten geven om verder onderzoek te doen.’ Vervolgens hielpen Urker vissers enorm. ‘Veel mensen gaven extra informatie, zo sprak ik met iemand die nog op het schip gevaren heeft en veel details wist. Ook vertelden mensen in welk gebied destijds werd gezocht. De mensen wilden echt helpen en ik ben ze enorm dankbaar daarvoor.’
Aan boord waren destijds schipper Jacob Ras (31), Hendrik Ras (33), Willem Foppen (43), Klaas Foppen (21) en Jan Harmen de Groot (24, de enige die niet van Urk kwam, maar Stavoren). Zij bleven op zee.
Meeldijk kwam erachter dat een stuk van het naambord Gratia van de kotter vijf jaar na de ramp was opgevist door de UK-171. Ex Mare Gratia betekent ‘Louter uit genade’ in het Latijn.
Tekst gaat verder onder foto
Er was nu een vermoeden van waar het wrak lag, maar er was geen exacte locatie. Na extra onderzoek door de stichting en andere partijen als Rijkswaterstaat, werd een gebied aangemerkt waar het schip zou kunnen zijn. ‘Rijkswaterstaat hielp door een scan te maken, dat hielp echt enorm.’ De vindplek waar wrakduikteam Zeester het wrak vond ligt op vier uur varen (30 mijl) ten noordwesten van Vlieland.
Bij de duikexpeditie werden videobeelden gemaakt van het wrak dat in zeer slechte staat op de bodem van de zee ligt. De videobeelden zijn door Meeldijk en zijn team zeer goed bestudeerd. ‘Het was echt enorm veel werk.’
Een van de familieleden van een bemanningslid had nog een oude schoenendoos met allerlei oude bouwtekeningen en foto’s van de kotter thuis liggen. De luiken en de lier die op de bouwtekeningen te zien waren, bleken vervolgens met veel moeite te herkennen op de videobeelden. Ook konden kleine objecten geïdentificeerd worden aan de hand van foto’s, waardoor nu zeker is dat het wrak op de Noordzee boven de Waddeneilanden van Vlieland de Ex Mera Gratia is. ‘Het was echt een opluchting dat we het schip goed kunnen identificeren.’
Ten onder
Toen het schip verging, stond er geen storm. Meeldijk vermoedt dat tijdens het vissen iets is misgegaan, zo haalt hij uit de archieven en een verslag van marifoonverkeer. Meeldijk: ‘Het schip had al twee netten verspild, daarna was het nog een net kwijtgeraakt. De schipper heeft toen een andere schipper opgeroepen en vertelde dat hij rondjes draaide met een net vol zand. Hij wilde het net laten barsten, dat lukte niet. Waarschijnlijk is hij nog een paar rondjes gaan varen om te proberen het zand eruit te laten spoelen. Bij het binnenhalen van dit net is het schip mogelijk gekapseisd.’
Familie
Meeldijk houdt intensief contact met de familie. ‘Ik heb gisteren de zus van de schipper gesproken. Dat was een enorm emotioneel moment. Het is zo belangrijk voor de familie om te weten waar het schip is. Ze kunnen het nu afsluiten. Wij zijn met het team heel dankbaar dat we dit werk kunnen doen voor de families.’
Bij een eerdere zoektocht werd een ander wrak per toeval aangetroffen, de stichting wil volgend jaar verder onderzoek doen naar deze vermoedelijke verbouwde zeillogger.
