Luisteren
Podcast: Redders op Zee van de KNRM
Presentator Roelof Hemmen neemt je mee naar het verhaal achter de reddingsacties van de KNRM. Indrukwekkend is de aflevering over de brand op de Fremantle Highway, waar in de nachtelijke uren op zee een gevecht op leven en dood werd gevoerd door redders en bemanning. Stap voor stap wordt de luisteraar meegenomen, waarbij je het idee krijgt dat je zelf aan boord van de reddingboot zit naast de brandende car carrier. Het verhaal heeft geen goed einde, aangezien een dode en gewonden vielen te betreuren. Hoe in geval van nood midden in de nacht de KNRM cruciaal is voor zeelieden, wordt goed duidelijk in deze podcast.
Podcast: De verdwenen Stuurman
Stuurman Albert Romkes uit Urk was pas 29 toen hij in 1961 overboord sloeg tijdens werkzaamheden op een binnenvaartschip. Zijn lichaam werd nooit gevonden, tot groot verdriet van de nabestaanden. De redactie van Het Urkerland is op onderzoek gegaan naar het verhaal van de verdwenen stuurman. Ze duiken in de archieven, spreken met zijn verloofde, vrienden en familie. De zoektocht is zeer persoonlijk en aangrijpend. De podcast bestaat uit zes delen, waarbij men op zoek gaat naar ‘Het geheim van de Rijn’. Momenteel wordt DNA-onderzoek gedaan naar botresten naar aanleiding van de podcast, de uitslag hiervan wordt later dit jaar verwacht.
Podcast: Waar is Sarah?
Waar is Sarah gaat over de zoektocht van een hulpverlener op een schip dat migranten helpt. Hij krijgt tijdens een hulpactie op zee een baby’tje van een paar weken oud in zijn handen gedrukt. Zij blijft hem bij en hij gaat samen met de podcastmakers op zoek naar het meisje dat inmiddels naar de basisschool gaat in Italië. De podcast gaat vooral over hoe reddingsacties op zee worden uitgevoerd en over hoe hulpverleners onder moeilijke omstandigheden hun werk uitvoeren, waarbij niet de mens, maar de zee vaak het grootste gevaar is voor vluchtelingen. Onder andere het schip Sea Watch 3 komt voor in deze zesdelige podcast.
Kijken
Terugkijktip: Floortje terug naar de zeiljacht Vagabond in IJsland
De familie Brossier woont al meer dan 20 jaar op een zeiljacht in het poolgebied. In de winter laten ze hun schip invriezen, in de zomer varen ze met wetenschappers rond IJsland. De familie heeft twee kinderen aan boord en leeft een bijzonder leven. Floortje Dessing ging al eens langs en laat nu opnieuw zien hoe de kleine leefruimte aan boord, wordt gecompenseerd met de wijdse natuur om het schip heen. De Brossiers weten wat ze doen. Ze zijn niet zomaar nomaden of avonturiers, maar hebben een goed inkomen door de chartervaart, zorgen voor goed onderwijs voor hun kinderen en gaan ook geregeld terug naar ‘de echte wereld’. Ze leiden een verantwoord én vrij leven en laten dat graag zien aan de buitenwereld.
Terugkijktip: Over Leven – drenkeling Jan van Ommen
Urenlang overleefden Jan en Alie van Ommen een schipbreuk in Indonesië. Ze waren op vakantie toen hun schip zonk. Slechts één reddingsbootje was beschikbaar, waar niet alle opvarenden inpasten. Besloten werd dat de drenkelingen om beurten in de boot konden uitrusten, terwijl de rest in het water tussen de eilanden Sumbawa en Flores verbleef. Het duurde ruim 40 uur voordat de groep toeristen, lokale opvarenden en bemanning werden gered. Van Ommen schreef al eens een boek over zijn relaas, in een aflevering van de televisieserie Over Leven vertelt hij zijn verhaal aan interviewer Coen Verbraak. Opmerkelijk is dat Van Ommen tijdens de ramp zeer rustig bleef. Het schip was gezonken, ze waren ver van de bewoonde wereld, maar toch voelde hij weinig angst.
Netflix: Into the deep: The Submarine Murder Case
Wanneer een miljonair jou als maritiem journalist uitnodigt voor een reportage op zijn zelfgebouwde onderzeeboot, dan ga je uiteraard. Het werd echter een fatale reis voor de 30-jarige Zweedse journaliste Kim Wall, die aan boord werd vermoord door de miljonair in kwestie Peter Madsen. Hij bracht het vaartuig tot zinken en wist zichzelf in veiligheid te brengen. Aanvankelijk hield hij vol dat de vrouw was vermist. Later, toen er steeds meer verdachte omstandigheden bekend werden, zinspeelde hij op een tragisch ongeluk aan boord. Wel gaf hij toe dat hij haar lichaam in stukken had gezaagd. De gruwelijke details van wat er echt was gebeurd, kwamen pas later aan het licht. Voor de moord was een documentairemaakster al aan het filmen op het terrein van de onderzeeboot, we zien interviews met Madsen tot de dag voor de moord en volgen als kijker het proces tot de uitspraak.
Lezen
Leestip: De Warnow
De Warnow was een 15 meter lange, voormalige Oost-Duitse loodsboot die in april 2013 verdween op de Noordzee tussen Schotland en Noorwegen. De bemanning bestond uit een stel vrijheidslievende avonturiers en muzikanten die het Noorderlicht wilden zien, maar nooit aankwamen op hun bestemming.
Journalist Hans Steketee ging op zoek naar het levensverhaal van ‘kapitein’ Peter van Liere, die opgroeide in Utrecht en in zijn jeugd bekend stond als zeer intelligent. Hij verloor zichzelf in drugs, kickte af, ging op een woonboot wonen en vertrok later naar Schiedam waar hij op de Warnow ging wonen. Hij verbouwde het schip en voorzag het onder meer van een mast en zeilen. Het idee ontstond om met vrienden de oversteek naar het Verenigd Koninkrijk te maken en later naar Noorwegen te gaan, ook al had niemand ervaring op zee. Tijdens de eerste oversteek moest de Warnow twee keer worden gered, omdat ze onder ruwe weersomstandigheden stuurloos was geraakt. Eenmaal voet aan wal besloot een aantal opvarenden niet meer opnieuw zee te kiezen, uit angst voor hun leven. Maar Van Liere voer samen met zijn vriendin Tirza Smit en huisvriend Arnoud Brinkman toch uit. Tegen alle adviezen in, want er werd zeer slecht weer voorspeld. Daarna bleef het stil. Het wrak is nooit teruggevonden.
Het boek geeft een inkijkje in de levens van de opvarenden en dan met name dat van Van Liere. Hoe hij het avontuur tegemoet wilde gaan, maar daarin uiteindelijk te ver ging. Het boek Warnow verscheen vijf jaar geleden en beschrijft ook de aanloop naar de reis. Vorig jaar verscheen ook de documentaire Reis naar het Noorderlicht. Deze documentaire toont beeldmateriaal van tijdens de reis, gemaakt door de opvarenden die het eerste deel van de reis meemaakten en nog lange tijd hoopten dat hun vrienden Peter, Tirza en Arnoud zouden terugkeren.
Boek: Zee, Zout en Torpedo’s
Meer dan 18.000 Nederlanders zaten op zee toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Ze werkten aan boord van koopvaardij- of vissersschepen en werden verplicht te blijven varen voor het vaderland. Dat zoveel mannen verplicht moesten blijven varen, vechten en overleven is voor veel mensen een vergeten hoofdstuk in de Nederlandse geschiedenis. Daarin wilde auteur Albert Kelder verandering brengen. Hij tekende de verhalen op van mensen die voeren tijdens de oorlog, van Engeland tot Australië.
Zo lezen we hoe men eigenlijk de sluis bij IJmuiden wilde blokkeren door een schip op te blazen en af te laten zinken en waarom dit uiteindelijk niet doorging. Hoe schepen met vluchtelingen vertrokken naar Engeland nog net voordat de Duitsers voet zetten op Nederlands grondgebied. En hoe er altijd angst was voor Duitse onderzeeboten die schepen aanvielen. De gevolgen waren desastreus. Zo dobberden Nederlandse scheepbreukelingen soms wekenlang op zee. De verhalen zijn al eens gepubliceerd in maandblad De Blauwe Wimpel, een selectie hiervan staat in het boek dat een jaar voor de dood van Kelder uitkwam in 2022.