Dat het gevaarlijker wordt op het water blijkt niet alleen uit de vele filmpjes, maar vooral uit de cijfers. Het aantal ernstige ongevallen met schepen op de Nederlandse binnenwateren is in 2023 sterk toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. En het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zag die toename vooral in de recreatievaart. In 2023 waren er 96 (zeer) ernstige ongevallen op de binnenwateren waarbij recreatievaart was betrokken. Dat waren er 16 meer dan een jaar eerder.
Dode hoek
Voorlopig komt er nog geen verplicht vaarbewijs voor de recreatievaart. Daarom besteedt EOC extra aandacht aan het testen van de vaarkennis. Die zijn te vinden op de website van âVarendevriendenâ van EOC en gaan over doorvaarthoogtes, motorpech, regels aan boord, oplopen, voorbijlopen en de dode hoek. ‘”Wijken of koers houden?” heet die laatste’, zegt preventiemanager Marnix de Bakker van EOC. ‘Pleziervaarders weten vaak niet hoe groot de dode hoek is vanuit het stuurhuis van een binnenvaartschip. Daar proberen wij ze bewust van te maken’, stelt De Bakker.
‘Die kan wel 350 meter zijn. Dat is een serieuze afstand die de binnenvaartschipper niet zonder aanvullende hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld een camera
op het voorschip kan overzien. Het advies is dan ook: steek er met je pleziervaartuig niet zomaar voorlangs, maar wacht gewoon even en maak eventueel gebruik van je marifoon voor het maken van afspraken. Onthoud ook: als jij de stuurhut kunt zien, dan kan de binnenvaartschipper jou ook zien.’
Beroepsvaart heeft voorrang
De Bakker is zich ervan bewust dat de tips voor de pleziervaart soms te vaak worden herhaald. ‘Maar kijk naar het aantal ernstige ongevallen. Het blijft toenemen.’ En om dat op een andere manier over te brengen is EOC gekomen met de serie ‘Test je vaarkennis‘. Die is gemaakt in samenwerking met watersportdocent John Coenders. Deze Ă©n de andere edities van ‘Test je vaarkennis’ zijn te vinden op de website ‘Varendevrienden’ van EOC.
Om ervoor te zorgen dat de ongeval cijfers naar beneden gaan heeft De Bakker ook nog enkele andere tips. ‘Bij het oplopen van scheepvaartverkeer zien we dat de inschatting van de onderlinge snelheid van schepen vaak tot problemen leidt. Kijk daarom veelvuldig achterom en doe de 360 graden-check.’
En als het toch mis dreigt te gaan? ‘Beroepsvaart heeft in de regel altijd voorrang. En als pleziervaarder moet je – zoveel als mogelijk is – naar stuurboordwal uitwijken.’
Een andere situatie die vaak tot problemen leidt is de sluis, ziet De Bakker. ‘Probeer op een veilige plek in de sluis af te meren. Wees je daarbij bewust van de stuwkracht door schroefwater van de beroepsvaart. En communiceer vooral met de omliggende schepen.’
Als laatste advies raadt De Bakker de pleziervaarder – maar ook de binnenvaartschipper – aan een kijkje te nemen op de website van Varen doe je Samen!. ‘Daar vind je legio informatie voor zowel de recreatievaart als beroepsvaart.’