Verantwoording
Voor de Maritieme Kieshulp 2023 zijn de al verschenen verkiezingsprogramma’s doorgelezen. Maritiem is als een zo breed mogelijk begrip meegenomen en onderverdeeld in binnenvaart, zeevaart en overig. Onder overig vallen de visserij, de Noordzee, scheepsbouw en de maritieme energietransitie. Wanneer een verkiezingsprogramma verschijnt, wordt de maritieme informatie uit het programma toegevoegd aan dit overzicht. De volgorde waarin de partijprogramma’s aan u worden voorgesteld is op basis van de grootte in de peilingen van Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van de peilingen van Ipsos/EenVandaag en I&O Research, van 17 oktober. Heeft u aanvullingen/vragen: mail dan naar jelmer.bastiaans@promedia.nl.
VVD
In het kort
Partijprogramma: Ruimte geven. Grenzen stellen.
Lijsttrekker: Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Huidig aantal zetels: 34
In de peilingen: 25-29
Binnenvaart
De VVD noemt de maritieme sector in haar programma ‘Ruimte geven. Grenzen stellen’ onmisbaar voor Nederland. Wat betreft de binnenvaart wil de VVD daarom inzetten op modal shift. ‘We blijven ons inzetten om het goederenvervoer zoveel mogelijk te verplaatsen van de weg naar spoor en water. Waar knelpunten zijn, gaan we in overleg met de sector. Om schepen ook echt makkelijk over de Nederlandse wateren te laten varen, pakken we storingen van bruggen en sluizen aan. Bij onderhoudswerkzaamheden aan bruggen en tunnels beperken we overlast voor de binnenvaart zoveel mogelijk.’
Om ervoor te zorgen dat de scheepvaart verduurzaamt wil de VVD de accijnsvrijstelling voor scheepvaartbrandstoffen in Europees verband afschaffen. Bij verduurzaming hoort niet alleen het afschaffen, maar ook stimulering. De VVD wil dat de binnenvaart beter toegang krijgt tot het Klimaatfonds. Ook moeten de subsidieregelingen voor de binnenvaart blijven bestaan. Die verduurzaming is niet alleen aan boord nodig, maar ook op de kade. ‘We versterken de Clean Energy Hubs. Door in deze tankstations en laadstations te investeren, kan de binnenvaart op een schone manier batterijen opladen en tanken. We breiden dit uit naar zeehavens. Om schepen niet onnodig aan wal hun uitlaatgassen uit te laten stoten, investeren we ook in de havens waar schepen nog geen walstroom kunnen gebruiken.’
De verantwoordelijkheid voor ontgassingsinstallaties legt de VVD bij de provincie. Ze pleit ervoor dat het verbod op varend ontgassen op korte termijn moet worden gehandhaafd.
Zeevaart
Net als de binnenvaart moet ook de zeevaart meer toegang krijgen tot geld uit het Klimaatfonds om te verduurzamen. De eerder genoemde Clean Energy Hubs wil de VVD uitbreiden naar de zeehavens. En ook de voor de zeevaart wordt de accijnsvrijstelling op brandstof afgeschaft.
De VVD wil blijven investeren in het aanpakken drugscriminaliteit rond logistieke knooppunten. ‘We gaan door met de investeringen in grote en kleine zeehavens en vliegvelden en betrekken het bedrijfsleven hier intensief bij. Als het nodig is, zullen we vaker gebruik maken van camera’s en meer gegevensuitwisseling. Om mensen werkzaam in kwetsbare sectoren weerbaarder te maken worden meer drugscursussen op het werk gegeven en is er een zero tolerance-beleid op werkplekken die gevoelig zijn voor corruptie.’
Overig
De partij zet verder in op meer windenergie op zee in 2040. ‘In 2031 is er momenteel 21 GW aan Wind op Zee gepland. Om die ontwikkeling door te trekken zullen we nu plannen moeten maken voor 2040. Een deel van deze capaciteit wordt gebruikt om groene waterstof te maken. Dit doen we zowel op land als op waterstofhubs in de Noordzee. Daarbij hebben we het doel van 6 tot 8 GW elektrolysecapaciteit in 2032.’
De VVD wil innovatieve voedselsectoren steunen, waaronder de visserij. ‘We blijven ons inzetten dat sectoren zoals de tuinbouw, visserij en andere innovatieve sectoren voorop kunnen blijven lopen en voedsel van wereldkwaliteit kunnen blijven produceren.’
Tot slot noemt de VVD nog het maritiem masterplan in haar eigen verkiezingsplan. Aan dat soort ‘goede initiatieven’ moet gewerkt blijven worden, stelt de partij.
NSC
In het kort
Partijprogramma: Tijd voor herstel
Lijsttrekker: Pieter Omtzigt
Huidig aantal zetels: 0
In de peilingen: 24-30
Binnenvaart
In het programma van Nieuw Sociaal Contract (NSC) staat wat betreft de binnenvaart het volgende. ‘We bevorderen het goederenvervoer via de binnenvaart, shortsea en spoor en versterken het landelijk netwerk van binnenhavens en overslagfaciliteiten. Het beheer en onderhoud van vaarwegen, bruggen en sluizen verdient meer prioriteit. Om binnenvaart aantrekkelijk te houden wordt daarnaast ook gekeken naar de zaken die voor schippers belangrijk zijn, zoals goede ligplaatsen.’
Inzetten op de binnenvaart gaat voor NSC samen met vergroening van de sector. ‘Ons uitstekende uitgebreide vaarwegennet biedt een goed alternatief voor vervoer over de weg. Ook de binnenvaart zal een aandeel moeten leveren in vermindering van de uitstoot van schadelijke stoffen; we stellen hiervoor samen met de sector een ambitieus maar realistisch transitiepad op.’
Zeevaart
De kersverse partij van Pieter Omtzigt wil dat de scheepvaart gaat betalen voor de uitstoot. ‘We willen verdragen heronderhandelen die ervoor zorgen dat de vervuilende uitstoot door de luchtvaart en scheepvaart deels is uitgezonderd van belastingen en we zien erop toe dat deze sectoren de komende jaren volledig onder ETS vallen.’
Overig
Naast vallen onder ETS wil NSC ook ‘de nationale “fossiele subsidies” die grote bedrijven ontvangen in de vorm van vrijstellingen en degressieve tarieven in de energiebelasting in Europees verband afbouwen.’ Onder die ‘fossiele subsidies’ valt ook de accijnsvrijstelling voor de binnenvaart.
Wat betreft de Noordzee. ‘De overheid treft de nodige ruimtelijke reserveringen voor windparken en waterstofproductie op de Noordzee, kerncentrales, warmte/geothermie en voor waterstof en ammoniak als opslag/drager van energie. Windparken worden op zee niet in ecologisch waardevolle gebieden gebouwd. Ook wordt rekening gehouden met vaarroutes en visserijgebieden.’
En over de toekomst van de visserij. ‘De Noordzee is een grote voedselbron voor schaal- en schelpdieren en vis. Om ook in de toekomst te kunnen blijven vissen, is een goede balans met de natuur belangrijk. We zetten in op vermindering van bijvangst, handhaving van quota voor commerciële soorten en zetten ons in voor quota voor nieuwe commerciële soorten zoals de sepia, zodat vissen voor latere generaties mogelijk blijft. We steunen de visserijsector bij het toekomstbestendig maken van de vloot en bij het toewerken naar een duurzaam verdienmodel. We zullen ons op Europees niveau inzetten voor het vissen met puls.’
GroenLinks-PvdA
In het kort
Partijprogramma: Samen voor een hoopvolle toekomst
Lijsttrekker: Frans Timmermans
Huidig aantal zetels: 17, 8 (GroenLinks) + 9 (PvdA)
In de peilingen: 21-25
Binnenvaart
‘Binnenvaartschepen krijgen strengere uitstootnormen.’ Het is de enige zin in ‘Samen voor een hoopvolle toekomst‘ die direct naar de binnenvaartsector verwijst.
Zeevaart
Voor de zeevaart ziet de fusieclub, die deze Tweede Kamerverkiezingen voor het eerst samen meedoen, vooral problemen in de ruimte op de Noordzee. ‘Conform Europese en internationale afspraken verkrijgt 30% van het Nederlandse zeeoppervlak, inclusief de Waddenzee en de Zuidwestelijke Delta, tegen 2030 een beschermde status. Samen met andere Noordzeekuststaten maken we een plan om scheepvaart, visserij, defensie, zandwinning, windenergie, CO2-opslag en natuurontwikkeling op elkaar af te stemmen en waar mogelijk te combineren.’
Boven de Waddeneilanden wil GroenLinks-PvdA de aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor veilig scheepvaartverkeer blijven opvolgen.
Overig
In het programma gaat het verder over een waterstofladder. ‘We introduceren een waterstofladder, zodat we alleen toepassingen van groene waterstof stimuleren waarvoor geen duurzamere alternatieven voorhanden zijn.’ In veel bestaande waterstofladders staat de scheepvaart hoog, dat betekent dat de scheepvaart als een van de eerste toegang zou moeten krijgen tot groene waterstof.
GroenLinks-PvdA wil met de buurlanden bouwen aan een Noordwest-Europese waterstofhub. ‘Doordat de overheid mee-investeert komen het hoofdnetwerk voor de distributie van waterstof en een deel van de productiecapaciteit in publieke handen. Daarnaast levert de overheid financiële en diplomatieke steun voor de totstandkoming van sociaal- en ecologisch duurzame internationale waterstofketens, bijvoorbeeld door verdragen te sluiten met landen waar veel zon en wind beschikbaar is.’
Op het gebied van visserij wil de partij het volgende. ‘Overbevissing gaan we wereldwijd tegen, zoveel mogelijk in Europees verband. We faseren zware sleepnetvisserij uit en creëren meer visserijvrije zones. Dierenwelzijnsregels gaan ook gelden voor vissen in kwekerijen.’
Hoewel niet direct de scheepvaart wordt genoemd wil de partij af van ‘vrijstellingen en fiscale subsidies voor grootgebruikers en producenten van fossiele energie. Deze fossiele subsidies bouwen we zo snel mogelijk af, want ze ondermijnen de prikkel voor bedrijven om te verduurzamen.’
PVV
In het kort
Partijprogramma: Nederlanders weer op 1
Lijsttrekker: Geert Wilders
Huidig aantal zetels: 16
In de peilingen: 16-20
Binnenvaart
‘De binnenvaart en onze havens blijven een essentiële schakel voor de bereikbaarheid, economie en infrastructuur van Nederland.’ Staat er in Nederlanders weer op 1. Verder staat er in het verkiezingsprogramma van de PVV niets over de binnenvaart.
Zeevaart
Over de zeevaart of de zeehavens staat niets in het programma.
Overig
Wel is er in het partijprogramma van lijsttrekker Geert Wilders aandacht voor visserij. ‘Niet alleen de boeren, maar ook de vissers gaan kapot door hoge brandstofprijzen, het pulsverbod en de aanleg van windturbineparken op zee. Vissersboten worden naar de sloop gebracht; vissersdorpen verliezen hun karakter. Dat is ongelooflijk zonde en moet onmiddellijk stoppen. De vissers verdienen onze trots en bescherming!’
De PVV wil daarom dat het verbod op pulsvisserij wordt teruggedraaid en dat vissers de ruimte krijgen, ‘de zee niet volbouwen met windturbineparken’.
BoerBurgerBeweging
In het kort
Partijprogramma: Iedere dag BBBeter
Lijsttrekker: Caroline van der Plas
Huidig aantal zetels: 4
In de peilingen: 10-14
Binnenvaart
Iedere dag BBBeter, is de naam van het verkiezingsprogramma van de BBB. Daarin speciale aandacht voor de kleine binnenvaart. ‘Nederlandse binnenvaartschepen vertegenwoordigen de helft van de Europese vloot en de sector wordt geconfronteerd met exorbitante kosten om bestaande schepen te laten voldoen aan dezelfde eisen als die gelden voor nieuwe schepen. Wij zetten ons internationaal in voor een collectieve ontheffing voor deze nieuwe eisen, voor zover de veiligheid niet in het geding komt en door te kijken naar alternatieven.’
De BBB, die door overstappers de afgelopen weken groeide van één naar vier zetels in de huidige Kamer, wil verder dat er een modal shift-beleid komt. ‘Om, wanneer mogelijk, het verplaatsen van goederenstromen te stimuleren van de weg naar het spoor, buisleiding en waterweg.’
Op die waterwegen ziet de partij infrastructuur die aandacht nodig heeft. Specifiek wordt in het programma genoemd: Sluis Terneuzen, de bevaarbaarheid van de IJssel bij laagwater en de afzetplaatsen op de Westerschelde.
Zeevaart
Over de zeevaart wordt niets gezegd.
Overig
De BBB wil dat de visserij terugkeert in de naam van het ministerie van LNV. ‘Dit wordt dus ministerie van Landbouw, Natuurbeleid, Visserij en Voedselkwaliteit, met één minister aan het roer. Het ministerie van LNVV richt zich op behoud van alle elementen van het landschap en zorgt ervoor dat er over 50 jaar nog steeds aardappelen, groenten, vlees of vis op je bord liggen.’
Ook wil de partij dat de visserij meer ruimte krijgt, letterlijk en qua vangstmethodes. ‘Nederland moet zich in Europa hardmaken voor het terugdraaien van het pulsverbod, omdat pulsvisserij verduurzaamt: minder energieverbruik ten opzichte van traditionele visserijtechnieken.’ En verderop: ‘Geen verbod op bodemberoerende visserij. Bodemberoering heeft een nihil effect op de zeebodem en valt in het niet in vergelijking met de beroering door natuurlijke oorzaken zoals stroming, stormen en verstoring door windturbineparken.’
De visserijsector moet zich wel moderniseren stelt de partij, maar daarbij moet de overheid helpen. ‘De visserijsector moet, naar Belgisch voorbeeld, geholpen worden een toekomstbestendige vloot te krijgen waarbij verduurzaming, innovatie, veiligheid en duurzame vistechnieken centraal staan.’
Ruimte voor de vissers moet er ook komen in windparken. ‘We starten geen nieuwbouw van windturbineparken op de Noordzee. We doen onafhankelijk onderzoek naar de cumulatieve effecten van windturbineparken op zee voor zowel de bodem, het zeeleven en de vogels. Het moet mogelijk worden te vissen in de bestaande windturbineparken. Bijvoorbeeld op krab en kreeft, of mosselpercelen creëren voor de mosselvisserij.’
Partij voor de Dieren
In het kort
Partijprogramma: Een wereld te herwinnen!
Lijsttrekker: Esther Ouwehand
Huidig aantal zetels: 6
In de peilingen: 6-8
Binnenvaart
De partij wil dat er zo snel mogelijk een einde komt aan het varend ontgassen. Verder komt de binnenvaart niet direct voor in ‘Een wereld te herwinnen!’. Maar wel treft de volgende passage de sector: ‘Voor de scheepvaart komt er een einde aan de belastingvoordelen op fossiele brandstof. De opbrengsten worden gebruikt voor de verduurzaming van de vaart. Duurzaam personen- en goederenvervoer over water, inclusief veerverbindingen, wordt hiermee gestimuleerd. Het gebruik van walstroom wordt verplicht voor aangemeerde schepen.’
En ook de volgende passage treft de binnenvaart. ‘Ook de scheepvaart wordt belast voor de uitstoot van broeikasgassen. Er komt een forse CO2- belasting voor alle vrachtschepen.’
Zeevaart
Bovenstaande passage geldt ook voor de zeevaart. Verder wil Partij voor de Dieren, volgens het programma ‘Een wereld te herwinnen!‘ dat de scheepvaart investeert in manieren om zuiniger te varen. ‘Bijvoorbeeld met zeilen die bijdragen aan de voortstuwing en robots die de romp schoon en glad houden’, staan er als voordelen in het programma.
Ook worden cruiseschepen en superjachten genoemd. Beide als grote vervuilers waar de partij maatregelen tegen wil nemen. ‘Commerciële cruiseschepen behoren tot de grootste vervuilers van deze planeet. Er komt daarom een extra belasting voor cruiseschepen en het aantal aanlegvergunningen wordt beperkt’, en verderop, ‘Superjachten zijn flink vervuilend. Jachten verbranden duizenden liters brandstof per uur en sommige tanken vijfeneenhalf keer zoveel brandstof als een Boeing 747. Daarom gaan we in Europa superjachten verbieden.’
De natuur wil de partij ook beschermen tegen de risico’s van ongevallen (‘We sluiten de zuidelijke vaarroute langs de Waddeneilanden voor containerschepen’) en van het lozen van giftige stoffen (‘dit betekent dat er zo snel mogelijk een einde komt aan het zeezwaaien en het gebruik van open-loop scrubbers’).
Overig
De Partij voor de Dieren wijdt relatief veel ruimte aan de visserij. ‘Stop het leegvissen van de zee’, heet het hoofdstuk waarin de partij oproept met het stoppen van overbevissing. ‘De Nederlandse visserij is medeverantwoordelijk voor de structurele overbevissing in Europese wateren en verwoesting van het bodemleven. Vissen komen op een zeer wrede wijze aan hun einde. Met Europese subsidies worden ook zeeën buiten Europa geplunderd, zoals voor de kust van Afrika, met grote impact op de voedselvoorziening van de lokale bevolking. De grootste trawlers ter wereld zijn in Nederlandse handen.’
Daarom wil de partij dat ‘boten met destructieve visserijtechnieken de zee niet meer op komen. Monstertrawlers, diepzeevisserij, schepen die met sleepnetten de zeebodem verwoesten (boomkorren), worden onder Nederlandse vlag en in Nederlandse wateren verboden.’
Een terugkeer van de pulsvisserij ziet de partij niet zitten. ‘Pulsvisserij, een techniek waarbij vissen onder stroom worden gezet zodat de zeeën nog efficiënter kunnen worden leeggeroofd, blijft verboden.’
‘Visserijakkoorden tussen de Europese Unie en andere landen zijn roofakkoorden en gaan van tafel of worden opgezegd. De visserij en vis-, schaal- en schelpdierkwekerijen worden afgebouwd. Visserijsubsidies worden per direct afgeschaft.’ Ecosystemen en vissoorten die er slecht aan toe zijn, krijgen de kans zich te herstellen door een totaalverbod op de visserij in het gebied. Voor de kwetsbaarste soorten zoals paling, kabeljauw en tonijn wordt onmiddellijk een vangstverbod ingesteld.’
D66
In het kort
Partijprogramma: Nieuwe energie voor Nederland.
Lijsttrekker: Rob Jetten
Huidig aantal zetels: 24
In de peilingen: 5-9
Binnenvaart
D66 is voor een ‘verplicht duurzaamheidslabel voor de binnenvaart’ staat er in het programma ‘Nieuwe energie voor Nederland.‘. Bij die verduurzaming wil D66 helpen door het ‘subsidiëren van schonere scheepsmotoren voor de binnenvaartschepen’. Niet alleen wil de partij ‘samen met de sector kijken we hoe we scheepseigenaren kunnen helpen verder te verduurzamen’, maar ook is het voor een bijmengverplichting. ‘Daarnaast gaan schepen verplicht duurzame brandstoffen bijmengen tot 15% in 2030.’
Verder wil de partij van Rob Jetten af van de in de akte van Mannheim gemaakte afspraken. ‘We passen afspraken met de Rijnlanden aan om accijns te kunnen heffen op binnenvaart en een prijs te vragen voor (lucht)vervuiling.’ De partij wil dat de binnenvaart ook gaat vallen onder het Europese emissiehandelssysteem EU ETS, waarbij de vervuiler betaalt.
In de binnenvaart ziet D66 een belangrijke speler voor de stadsbevoorrading. ‘Bevoorrading in de steden wordt veiliger en passend via logistieke hubs aan de randen van de steden van waaruit kleinere elektrische voertuigen (fiets, boot, of auto) goederen verder de stad in brengen. D66 wil dat er landelijke regie komt voor de totstandkoming van deze hubs.’
Zeevaart
D66 wil het emissiehandelssysteem niet alleen uitbreiden naar de binnenvaart, maar ook naar de kleinere zeeschepen. De huidige grens ligt op 5000 ton. ‘D66 wil dat deze grens naar beneden gebracht wordt, zodat schepen vanaf 400 ton hieronder vallen.’ Het liefst ziet de partij ook dat dit Europese initiatief wereldwijd wordt ingezet. ‘We zetten ons in voor een wereldwijd minimum van CO2-toeslag op brandstoffen voor zee- en luchtvaart. Als genoeg landen dat toepassen, kunnen boten minder makkelijk over de grens tanken.’
Zowel voor de zee- als de binnenvaart wil D66 walstroomaansluitingen op strategische locaties.
Overig
D66 wil nieuwe windparken op zee blijven bouwen, om zo de ‘koploperspositie op het gebied van wind op zee uit te breiden’.
SP
Partijprogramma: Nu de mensen
Lijsttrekker: Lilian Marijnissen
Huidig aantal zetels: 9
In de peilingen: 4-6
Binnenvaart
De SP schrijft in haar programma ‘Nu de mensen‘ niets over de binnenvaart.
Zeevaart
De SP schrijft in haar programma niets over de zeevaart.
Overig
Uitbreiding van windparken op zee, daar is de SP voor
CDA
Partijprogramma: Recht doen.
Lijsttrekker: Henri Bontenbal
Huidig aantal zetels: 14
In de peilingen: 2-6
Binnenvaart
CDA ziet de zee- en binnenvaart als efficiënte en belangrijke vervoerstroom. ‘We zetten in op een goederen- en personenvervoer over water. Daarvoor is het noodzakelijk dat er een toename komt van goed te bereiken afmeerplekken. We houden aandacht voor de kwaliteit van havens en kanalen, die ook bij wisselende waterstanden goed bevaarbaar blijven. Daarnaast dragen we bij aan verduurzaming van de scheepvaart door gebruik van duurzame brandstoffen te stimuleren.’
Zeevaart
De partij wil in haar programma ‘Recht doen‘, dat de vaarroute boven de Wadden wordt verlegd. ‘We verleggen de vaarroute boven de Wadden, om het risico op ongelukken met ernstige verontreiniging te verminderen.’
‘Zeehavens zijn economische poorten van Nederland en de thuisbasis van de maritieme maakindustrie. De havens vormen ook de navelstreng tussen de energieproductie op de Noordzee en het gebruik daarvan op het land. Onze zeehavens moeten daartoe voluit gefaciliteerd worden.’
Overig
‘Wat ons betreft worden boer, tuinder en visser weer baas op eigen bedrijf, door vanuit de overheid te kiezen voor langjarige, voorspelbare doelsturing in plaats van middelsturing op alle beleidsterreinen, van broeikasgas tot mestwetgeving.’
Forum voor Democratie
Partijprogramma: Het programma van hoop, optimisme en herstel
Lijsttrekker: Thierry Baudet
Huidig aantal zetels: 5
In de peilingen: 3-5
Binnenvaart
Over de binnenvaart staat niets in het programma van Forum voor Democratie.
Zeevaart
Over de zeevaart staat niets in het programma van Forum voor Democratie.
Overig
In de Noordzee geen nieuwe windturbines. Wel wil de partij een luchthaven op de Noordzee. Overigens is er wel een ‘vaart’ die genoemd wordt in het programma van Forum voor Democratie: de ruimtevaart.
ChristenUnie
In het kort
Partijprogramma: Nieuwe verbondenheid
Lijsttrekker: Mirjam Bikker
Huidig aantal zetels: 5
In de peilingen: 3-5
Binnenvaart
De ChristenUnie gaat ‘in actie voor goede vaarwegen. De bevaarbaarheid van de vaarwegen wordt bedreigd, doordat de waterstand vaak te laag is. Er komt een plan om de vaarwegen in de toekomst bevaarbaar te houden.’ Niet alleen de vaarwegen zelf, maar ook de kunstwerken moeten onder handen genomen worden ‘hier geldt onderhouden voor bouwen: achterstallig onderhoud wordt ingelopen’.
Toch wil de partij niet alleen onderhoud verrichten. ‘Investeer in hoge bruggen, brede sluizen, diepe kanalen. Er wordt geïnvesteerd in sluiskolken om de wachttijden te reduceren en het vaarwegennet robuuster te maken. Bij vervanging worden bruggen verhoogd om de vierlaags-containervaart te faciliteren op de Twentekanalen, de Maas en het Amsterdam-Rijnkanaal.’ En ook in de ligplaatsen wil de partij van Mirjam Bikker investeren. ‘Organiseer goede ligplaatsen voor de binnenvaart. Het Rijk neemt het initiatief om samen met decentrale overheden en de sector een goed landelijk ligplaatsbeleid te ontwikkelen voor zowel overnachters als schepen die langer (moeten) blijven liggen.’
De focus ligt voor de binnenvaart overigens niet alleen op de infrastructuur. ‘De binnenvaart en andere scheepvaart moeten schoner en zuiniger worden. De overheid zorgt voor heldere normen en ondersteunt de sector. Er is hierbij oog voor de positie van zelfstandige binnenvaartondernemers. Samen met gemeenten onderzoekt het Rijk of kortingen op havengelden, fiscale prikkels en het goedkoop aanbieden van walstroom sneller te vergroenen.’
Zeevaart
Voor de zeevaart wil de ChristenUnie de walstroom ook goedkoper aanbieden.
De partij wil dat de zuidelijke vaarroute gesloten wordt voor de zeevaart. ‘Deze route, op korte afstand van de Waddeneilanden en Waddenzee, wordt gesloten voor de grote scheepvaart.’
En de partij zet in op drugsvrije havens. ‘We willen af van de instroom van drugs in onze havens. Controles worden niet vooraf bij rederijen bekendgemaakt en enkel schepen vanuit gecertificeerde havens worden toegelaten. Bij maatregelen voor havens betrekken we ook kleinere zeehavens, en havensteden uit andere landen aan de Noordzee.’
Overig
‘De visserijsector heeft harde klappen gehad de afgelopen jaren door de gascrisis, knellende Europese regels, het sluiten van visgronden voor natuurgebieden of de bouw van windmolenparken en de dreiging dat hen de toegang wordt ontzegd tot de Britse wateren. Het vinden van nieuw perspectief, met meer zekerheid rondom beleid en inkomen, is nodig om ook de nieuwe generatie vissers die eeuwenlange traditie te kunnen laten voortzetten. Daarbij is een goede balans nodig tussen natuur en visserij. De visserij is van groot belang voor het leveren van gezond voedsel en is zeer innovatief, juist ook op het gebied van duurzaam vissen. Dit wil de ChristenUnie blijven stimuleren. Visserijbedrijven moeten genoeg kunnen verdienen om te blijven investeren in hun bedrijf en in ecologische doelen’, schrijft de partij in haar programma.
Dat willen ze bewerkstelligen door rekening te houden met de belangen van vissers bij activiteiten op zee. ‘Bij de planning van windmolenparken en andere activiteiten op zee moet rekening worden gehouden met de belangen van de visserij. Hiervoor komt een afwegingskader, met vereiste betrokkenheid van de visserijsector. Meervoudig ruimtegebruik heeft de voorkeur. Waar mogelijk worden rijke visgronden ontzien, waar het niet anders kan is compensatie (vanuit ontwikkelaars en Rijk) de regel.’
De ChristenUnie blijft groot voorstander van de pulskorvisserij. ‘Deze Nederlandse innovatie draagt bij aan verduurzaming door een lager energieverbruik, minder verstoring van de zeebodem en selectiever vissen.’ Verder wil de partij ‘nieuwbouw- en ombouwsubsidies om tot een CO2-neutrale vloot te komen.’ Ook de garnalenvissers verdienen meer zekerheid. ‘Voor de huidige gemankeerde stikstoftoets en berekeningswijze dient een alternatief te komen, zodat de garnalenvisserij en andere typisch Nederlandse kleinschalige, maar waardevolle sectoren als de mosselvisserij tot in lengte van jaren blijven bestaan.’
Bikker en partijgenoten pleiten ook voor: ‘De aanlandplicht waarbij alle gevangen vis van gequoteerde soorten aan land moet worden gebracht, moet flexibel blijven. Dit houdt in dat soorten met een grote overlevingskans of soorten waarop selectief vissen bijna onmogelijk is, worden teruggegooid.’
En de partij kijkt ook naar het onderwijs. ‘Nederland is koploper in visserij-innovatie en maritiem onderwijs. Dit willen we zo houden. Daarom is het noodzakelijk te investeren in educatie over de werking van het ecosysteem, veiligheidsaspecten en innovatieve visserijtechnieken.’
Ruim aandacht voor visserij in het programma. Maar, ook voor de Nederlandse scheepsbouw. ‘In haar eigen aanbestedingsbeleid houdt het Rijk rekening met de duurzame productie van schepen en het strategisch belang van de maritieme industrie. Oneerlijke mondiale concurrentie wordt op Europees niveau bestreden.’
Volt
Partijprogramma: Toekomst, nu.
Lijsttrekker: Laurens Dassen
Huidig aantal zetels: 2
In de peilingen: 3-5
Binnenvaart
Volt is bezig met toekomst, en met nu, blijkt uit de titel van het programma. Voor de binnenvaart betekent dit goed waterbeleid. ‘We moeten steeds meer water vasthouden; om de drinkwatervoorziening te garanderen en ervoor te zorgen, dat de natuur, de landbouw, de binnenvaart en de industrie over voldoende water beschikken.’
De partij wil ‘een scheepvaartbelasting invoeren op basis van NOx- en CO2-uitstoot’. Daarvoor wil de partij de Akte van Mannheim aanpassen.
Zeevaart
In ‘Toekomst, nu.‘Wat betreft de zeevaart wil de tonnagewinstregeling en de afdrachtvermindering voor de zeescheepvaart afschaffen
Overig
De partij ziet de scheepvaart als belangrijke gebruiker van waterstof. ‘Om subsidies efficiënt in te zetten, is het nodig dat bepaald wordt in welke sectoren de nu nog schaarse waterstof het beste ingezet kan worden. Volt wil hiervoor een ‘waterstofladder’ opstellen waarin de prioriteiten worden vastgelegd. Volt vindt dat de industrie en scheepvaart voorrang hebben op bijvoorbeeld het verwarmen van huizen en gebruik van waterstof voor treinen.’
SGP
Partijprogramma: Woord houden
Lijsttrekker: Chris Stoffer
Huidig aantal zetels: 3
In de peilingen: 2-4
Binnenvaart
De SGP schrijft over de binnenvaart niets in haar programma.
Zeevaart
Ook over zeevaart schrijft de partij niets in haar programma ‘Woord houden’. Wel over zeehavens. ‘In havens, zoals Rotterdam en Vlissingen, moet meer capaciteit komen om de drugsimport te voorkomen.’
Overig
‘Tal van maatregelen, zoals de aanlandplicht voor ongewenste bijvangst, het onbegrijpelijk pulskorverbod, de Brexit, de afsluiting van natuurgebieden, het toenemende aantal windparken en de stikstofregels, raken de Nederlandse kottervloot hard.’
In het programma somt de partij drie manieren op hoe de visserijsector te redden. Dat zijn ‘afschaffen van het pulsverbod en verder investeren in innovatieve verduurzaming van kotters’, ‘dat het vissen in het Natura 2000- en stikstofbeleid zoveel mogelijk aangemerkt wordt als bestaand gebruik. Het kan niet zo zijn dat een garnalenkotter bijna geen stikstof meer mag uitstoten, terwijl een passerend containerschip dat ver uittorent boven een garnalenkotter geen strobreed in de weg gelegd wordt’ en ‘geen verdere industrialisatie van de Noordzee door talloze windparken. Daarvoor moet meer ingezet worden op alternatieve energiebronnen en meer ruimte voor medegebruik van windparken.’
Denk
Partijprogramma: Nu is het moment
Lijsttrekker: Stephan van Baarle
Huidig aantal zetels: 3
In de peilingen: 2-4
Binnenvaart
In het programma van Denk staat niets over de binnenvaart.
Zeevaart
In het programma van Denk staat niets over de zeevaart.
Overig
Denk wil massaal inzetten op stroom uit windenergie op de Noordzee
JA21
Partijprogramma: Nederland weer op de rit
Lijsttrekker: Joost Eerdmans
Huidig aantal zetels: 1
In de peilingen: 1-3
Binnenvaart
Over de binnenvaart staat niets in het programma van JA21, dat is getiteld ‘Nederland weer op de rit’.
Zeevaart
Over de zeevaart staat niets in het programma van JA21.
Overig
De partij wil dat de vloot van de Koninklijke Marine wordt uitgebreid. ‘Om de marine effectief te kunnen laten optreden teneinde de zeeaanvoerlijnen (scheepvaart en zeebodemkabels en -leidingen) te beschermen, moet de vloot in capaciteit tegen bemande en onbemande onderwater- en luchtdreiging worden uitgebreid.’
‘Directe stop op nieuwe windparken op land en zee’, staat er verder nog in het programma.
Overige partijen
Dan zijn er nog 11 partijen die niet op één zetel staan in de recente peiling. In negen van de 11 programma’s ontbreekt het maritieme. In het programma van BVNL, de partij van Wybren van Haga, staat het volgende ‘We zijn trots op de Rotterdamse haven en waar mogelijk moet de Rotterdamse haven kunnen groeien.’
In het programma van Splinter, dat bij de vorige verkiezingen 0,29% van de stemmen haalde (ter vergelijking Bij1 haalde met 0,84% een zetel), is er ruim aandacht voor de binnenvaart. ‘Splinter steunt de Nederlandse binnenvaart’, staat er in het programma. De partij zet zich vooral in voor de kleine binnenvaart. Hoe ze dat doet, is hier te lezen.