Sail 2025 is verkeerskundig hoogtepunt van Haven Amsterdam

Sail Amsterdam is met 2,3 miljoen bezoekers het grootste gratis toegankelijke nautische evenement van Nederland. Het werd voor het eerst gehouden in augustus 1975 ter ere van het 700-jarig bestaan van de stad. Komend jaar wordt de viering van 750 jaar Amsterdam gecombineerd met de 10de editie van Sail. De vorige editie in 2020 ging niet door vanwege de coronapandemie.

Tekst gaat verder onder foto

De Kremer komt uit de zeevaart. Hij werd in 1994 verkeersleider en maakte in 1995 zijn eerste Sail mee. ‘Inmiddels heb ik veel ervaring. Maar wij kunnen nooit de draaiboeken erbij pakken van een vorige editie, omdat de haven evolueert.’

Tijdens de eerste edities was de omgeving nog echt een havengebied. De scheepvaart was de belangrijkste gebruiker van het IJ en de IJhaven nabij het stadscentrum. Daarna transformeerden de havengebieden in woonwijken. ‘De ruimte wordt steeds intensiever gebruikt en schaarser. We moeten nu echt op zoek naar voldoende ligplaatsen voor de schepen.’

Aanmeren

De Tall Ships liggen straks zoveel mogelijk in de buurt van het centrum, zodat ze goed zichtbaar zijn. Zo kunnen ze bij de Cruise Terminal Amsterdam aanmeren, waar dan geen cruiseschepen liggen. De meeste schepen gaan naar de IJhaven en meren dan onder meer af op ligplaatsen van woonschepen, die dan tijdelijk ergens anders komen te liggen. ‘De schepen variëren enorm in lengte, van 35 tot 135 meter. Het is behoorlijk puzzelen. En het is een uitdaging ten opzichte van vorige edities, omdat er minder kades beschikbaar zijn. We zijn er druk mee bezig om voor ieder schip plek te vinden.’

De doorvaart in de IJhaven werd nog weleens belemmerd door te grote schepen. ‘Dan kreeg je te maken met passagiersschepen van 100 meter die de boel blokkeerden.’ Daarom is er nu een maximale lengte ingesteld. ‘Schepen die op bezoek komen mogen maximaal 50 meter lang zijn en 9 meter breed. We gaan uit van het grootste Nederlandse varend-erfgoedschip dat veilig een ronde door de IJhaven moet kunnen maken, de Gulden Leeuw.

‘De IJhaven is tegenwoordig een druk woongebied, maar de bewoners kijken uit naar Sail. Tot nu toe zijn er gelukkig alleen maar positieve signalen.’

Binnenvaart

Tijdens de grote parades Sail In op woensdag 20 augustus en de Sail Out op zondag 24 augustus 2025 wordt het IJ gestremd voor de doorgaande beroepsvaart. ‘We kijken wel of binnenvaartschepen voor de parade nog kunnen passeren en na afloop ook meteen weer gebruik kunnen maken van het water. Dat is dus een dynamische stremming.’

Tekst gaat verder onder foto

‘Ook elke avond wordt het IJ gestremd. Voorheen was er dan vuurwerk. Rond 23 uur komt er een grote activiteit als dagafsluiting, het is nog niet bekend wat dat wordt. Maar we weten al wel dat heel veel schepen en boten hierop afkomen. Dus de doorgaande beroepsvaart wordt dan volledig gestremd.’

Overdag kan het ook behoorlijk druk worden tijdens Sail. Daarom is het soms nodig in konvooi te varen, onder begeleiding van een extra verkeerspost. ‘We richten hier bij het Havenbedrijf een eigen post in, die we bemannen met verkeersleiders van post Schellingwoude en Amsterdam en mensen die nu een kantoorfunctie hebben, maar wel een verleden hebben op de verkeerspost. Die hebben vanuit het Havengebouw goed zicht op het IJ, monitoren de drukte en loodsen de beroepsvaart er doorheen. De haven moet zoveel mogelijk bereikbaar blijven.’

Bij vorige edities waren er weleens beroepsschippers met haast die hun snelheid onvoldoende aanpasten en instructies niet opvolgden. ‘In het uiterste geval sturen we de politie erop af. Gelukkig is dit zelden nodig. De binnenvaart gaat doorgaans heel goed samen met de bezoekersschepen van Sail.’

Tekst gaat verder onder foto

Rond Sail komt er ook een grote campagne om pleziervaarders te wijzen op alle vaarregels. Er komen onder meer matrixborden die de scheepvaart de weg wijzen en er komt een app beschikbaar met vaarweginformatie en waarschuwingen. Verder staat de reddingsbrigade voortdurend paraat, evenals de brandweer met duikers.

Aandacht

De komende weken worden de eerste verkeersbesluiten bekendgemaakt. Het gaat dan om maatregelen tijdens de Sail In en Sail Out, zoals de stremmingen. De maanden erna wordt duidelijk welke Tall Ships worden gecontracteerd. ‘De volgorde van de Parade moet nog worden vastgesteld, het schutplan voor IJmuiden en het afmeerplan voor het evenementengebied. Daarna gaan we alles afstemmen met de loodsdienst, de vastmakers in Amsterdam en bij de sluis in IJmuiden, de sleepboten die geregeld moeten worden. We hebben nog heel veel voor de boeg en hebben er heel veel zin in.’

Tekst gaat verder onder foto