Momenteel varen 900 schepen met een trackpilot. Het overgrote deel met een trackpilot van Tresco of Argonics, een kleiner deel met eentje van Shipping Technology. Hacha voorspelde dat er eind volgend jaar 2000 tot 2500 schepen mee zullen varen.

Een trackpilot neemt de roerganger het stuurwerk uit handen. De techniek zet een koers uit naar de ingevoerde bestemming en volgt die automatisch. Gevreesd wordt echter dat de verleiding groot is om de aandacht te laten verslappen of zelfs heel andere dingen te gaan doen. Zo wees Harmen van Dorsser van Havenbedrijf Rotterdam erop dat geen van de apparaten van enige beveiliging is voorzien. Wanneer een chauffeur in een Tesla zijn handen van het stuur haalt, houdt de automatische besturing ermee op. Zo niet aan boord van schepen. ‘Er wordt volledig op vertrouwd. Maar gebruik je verstand. Het is geen speeltje.’

Het pleidooi van Van Dorsser voor betere borging van de veiligheid en duidelijke technische eisen werd gesteund door Remco Pikaart van Shipping Technology. ‘Wij zitten al vijf jaar aan iedere tafel om duidelijkheid te krijgen.’

Tekst gaat verder onder de foto

Marin doet onderzoek

Ook het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat ziet het probleem. ‘Trackpilots zijn de basisplaat waarop andere modules kunnen worden aangesloten’, verklaarde strategisch adviseur Patrick Potgraven van het ministerie. ‘En hoe meer automatisering, hoe meer afleiding. Dit kunnen we gedeeltelijk oplossen met regelgeving, maar de regelgeving gaat traag. We hebben het hier al bijna 10 jaar over en er is nog niets. De vraag is: als er regels zijn, hoe toekomstvast zijn die dan?’

Potgraven ziet wel dat er behoefte is aan duidelijkheid bij onder meer verzekeraars en leveranciers. Daarom doet het Marin, in opdracht van het ministerie, nu een studie naar de ‘best practices’ voor trackpilots. ‘En wat daar bijzonder aan is, is dat de leveranciers meewerken. Dat is in andere sectoren wel echt anders’, zei Potgraven. Die studie is in januari 2024 gereed.

Tekst gaat verder onder de foto

Geen grote noodzaak

Rijnvaartcommissaris Ivo ten Broeke snapt de roep om regelgeving, maar plaatst daar kanttekeningen bij. Hij ziet nog geen grote noodzaak. Net als Potgraven denkt Ten Broeke dat de regelgeving de innovatie afremt. ‘Het is een innovatie, het is nog in volle ontwikkeling. Het gevaar is dat je dan een industriestandaard opstelt voor de bestaande trackpilots en daarmee innovatie bemoeilijkt.’ Ten Broeke benadrukt ook dat het een hulpmiddel is dat de schipper zelf instelt, waardoor het risico niet heel groot is. ‘Schippers gaan ook zonder trackpilot weg uit de stuurhut. Dat gebeurt toch wel. Ik ben wel van mening dat we vooral goed moeten opleiden.’

Daar had Van Dorsser eerder op de dag ook al om geroepen. ‘Hoe goed is de training? Wordt de werking van een trackpilot snel uitgelegd en gaan de installateurs dan weer?’

Tekst gaat verder onder de foto

Alexander Lutz van Argonics merkt dat schippers het systeem snel leren kennen en ook snel leren vertrouwen. ‘Soms ontbreekt wel de technische kennis om in te schatten of het te vertrouwen is.’ Argonics heeft daarvoor een handleiding geschreven. ‘Die is nu nog in het Duits, maar de Nederlandse versie komt eraan.’

Al met al wordt de trackpilot gezien als nuttig hulpmiddel, maar de schipper is en blijft verantwoordelijk voor de navigatie. Een verzekeraar meldde dat er al ongelukken vanwege onoplettendheid zijn gebeurd. Die schades zouden wel normaal zijn vergoed.